Ter verheffing van het gemeene volk; Twee eeuwen Wagenings Nut
Dit jaar bestaat het Wageningse Nut tweehonderd jaar, en die bijzondere mijlpaal wordt in Wageningen gevierd met een eigen tentoonstelling. Het Nationaal Onderwijsmuseum werd gevraagd mee te denken en mee te helpen, en werkte met veel plezier samen met het Wageningse Nut en museum De Casteelse Poort om deze expositie mogelijk te maken.
In januari kreeg het Nationaal Onderwijsmuseum de vraag of we wilden meewerken aan een tentoonstelling over het tweehonderdjarig bestaan van het Wageningse Nut, een departement van de Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen. De tentoonstelling zou te zien zijn in het door vrijwilligers gerunde museum De Casteelse Poort in Wageningen.
In een fijne en intensieve samenwerking met het Wagenings Nut en De Casteelse Poort hebben we vervolgens bij mogen dragen aan de realisatie van deze bijzondere tentoonstelling.
We hebben digitale Nutboeken beschikbaar kunnen stellen waaruit geput kon worden om de vroege geschiedenis van het Nut terug te vinden. Daarnaast hebben we verschillende objecten uit onze collectie in bruikleen gegeven: Nut-prenten, originele lesboekjes uit het begin van de 19e eeuw, houten schooltassen, schoolplaten, een Nut-medaille voor een bijzondere redding en een schilderij van de oprichter van het Nut, Jan Nieuwenhuijzen.
Het departement Wageningen bestond vanaf de oorspronkelijke oprichting in 1807 tot het in 1981 werd opgeheven en het bezit werd overgedragen aan het landelijke Nut. In 1999 hebben een aantal enthousiaste vrijwilligers de mogelijkheid aangegrepen om opnieuw te starten. Met het teruggevraagde bezit realiseerden zij opnieuw een bloeiend departement, dat jaarlijks financiële steun geeft aan initiatieven en projecten in en rond Wageningen.
De tentoonstelling is ingericht in twee zalen van het museum. In de ene zaal wordt met behulp van informatiepanelen de geschiedenis van het plaatselijke Nut belicht. Daarbij komen activiteiten aan bod zoals kraamvrouwenzorg, woningbouw en de Nut spaarbank, met als bijzonderheid een vitrine vol oude spaarpotten. In de andere zaal wordt aandacht besteed aan de geschiedenis van het landelijke Nut. Daar zijn de bruiklenen van het Nationaal Onderwijsmuseum uitgestald, inclusief een op het allerlaatste moment nog nabestelde pechvogel en een plak, waarmee kinderen vroeger hardhandig tot de orde werden geroepen.
Op 15 november werd de tentoonstelling officieel geopend door de voorzitter van het Wagenings Nut, Diane Dresselhuis. Het laatste informatiepaneel werd onthuld door Paul Zaal, een vroegere bestuurder van de Nut spaarbank in Wageningen, samen met onze eigen Cor den Boer.
