Het zonnige land van de Bijbelse belofte – schilder Ludwig Blum (1891-1974)
Het zonnige land van de Bijbelse belofte – schilder Ludwig Blum (1891-1974)
Een spectaculaire vondst in het Nationaal Onderwijsmuseum in Dordrecht. Twaalf betoverende olieverfschilderijen van de beroemde Joodse kunstenaar Ludwig Blum (1891–1974). De werken, gemaakt in de jaren twintig van de vorige eeuw, verbeelden landschappen en steden uit het Bijbelse oosten en maken deel uit van het schoolvak Bijbelsche aardrijkskunde. Dit werk werpt nieuw licht op Blums kunst en de band tussen het vooroorlogse Nederlandse onderwijs en het zionisme.
Gebruik schilderijen in het onderwijs
Met steun van een NWO-museumbeurs deden Christian van Houwelingen en Jacques Dane, in samenwerking met hoogleraar George Harinck, onderzoek naar de serie Palestina in woord en beeld – over de verbeelding van Palestina door de Joodse kunstenaar Ludwig Blum (1891-1974). Het gaat om een onderzoek naar zijn olieverfschilderijen uit de jaren twintig en hun gebruik als schoolplaten in het Nederlandse onderwijs.
De protestantse handleidingen bij de schoolplaten werden geschreven door de Groningse aardrijkskundeleraar Arie van Deursen sr. (1891–1963), een voorstander van ervaringsgericht onderwijs. Zijn pedagogisch uitgangspunt luidde: leren door te zien, te reizen en te beleven. De katholieke handleidingen, geschreven door de jezuïet Cornelius N.P. Wessels (1880–1964), benaderen dezelfde thema’s vanuit een ander perspectief. In zijn toelichting bij de schoolplaat van Capharnaum uitte Wessels bijvoorbeeld kritiek op het zionisme, dat hij beschouwde als een seculiere, modernistische beweging — in lijn met het officiële katholieke standpunt van zijn tijd.
Actueel onderwerp
Hoe bespreek je vandaag de dag het Israëlisch-Palestijns conflict in de klas? Leerkrachten worstelen me deze ingewikkelde, vaak explosieve vraag. Een eeuw geleden speelde Palestina ook een rol in het onderwijs, maar toen werd dit land vanuit een andere invalshoek belicht. Jacques Dane en Christian van Houwelingen schreven er een artikel over. Lees het gehele artikel hier.
