Letterkast

In 2017 hebben Museumkaarthouders in groten getale gestemd op het eerste gouden pronkstuk van de Nationale Museumweek 2017. De Letterkast van het Onderwijsmuseum in Dordrecht kreeg de meeste van de 22.599 stemmen. Op de tweede plaats eindigde de Roerkop van het Maritiem Museum in Rotterdam, op de voet gevolgd door de Delftsblauwe vaas uit Museum Prinsenhof Delft. Iedereen die gestemd heeft: ontzettend bedankt. 
 

De Letterkast van P.J. Prinsen
Een letterkast die leerlingen klassikaal moest leren lezen

Aan het begin van de negentiende eeuw ontwikkelde P.J. Prinsen (1777-1854) een letterkast die leerlingen klassikaal moest leren lezen. Daarmee zou hij zelf geschiedenis schrijven.
Hoewel het Onderwijsmuseum meerdere letterkasten van Prinsen heeft, is dit exemplaar uitzonderlijk – niet alleen door de prachtige versieringen, maar ook door de zeer goede staat waarin het verkeert.
De kast, ook wel de leesmachine genoemd, bestaat uit drie delen: het linkerpaneel voor de klinker, het rechterpaneel voor de medeklinkers en in het midden een zetraam waarop woorden konden worden gemaakt. Klassikaal en op een aanschouwelijke wijze kon de docent het proces van woordvorming uitbeelden. Vóór die tijd werd er hoofdelijk onderwijs gegeven; de onderwijzer gaf elk kind apart een taak en elk kind werd apart overhoord. Maar Prinsen droeg met zijn leesmachine bij aan het klassikaal onderwijs, een vorm die wij vandaag de dag nog steeds kennen. Vanwege het belang in de onderwijsgeschiedenis en de prachtige aanblik ervan, krijgt deze letterkast een mooie plek in de vaste presentatie van het vernieuwde Nationaal Onderwijsmuseum in Dordrecht.
De Letterkast van Prinsen is door Stichting tot Welzijn van de Jeugd der Protestantse Gemeente te Wassenaar geschonken aan het Nationaal Onderwijsmuseum (overigens is dit niet de letterkast op de foto).